
Τί είναι η ξηροστομία;
Η ξηροστομία είναι το αίσθημα ξηρότητας του στόματος που, στις περισσότερες περιπτώσεις, οφείλεται σε μειωμένη λειτουργία των σιαλογόνων αδένων και σε ελαττωμένη παραγωγή σάλιου.
Τα άτομα με ξηροστομία παρουσιάζουν:
- δυσκολία στη μάσηση και στην κατάποση ξηρών τροφών
- καυσαλγία
- διαταραχές γεύσης-όσφρησης
- κακοσμία στόματος
- γλώσσα λεία, ξηρή, λοβωτή και συχνά ερυθρή
- καντιντίαση (μυκητίαση) του στόματος
- φλεγμονή στις γωνίες του στόματος (συγχειλίτιδα)
- ξηρότητα και απολέπιση στα χείλη
- προβλήματα στη συγκράτηση οδοντοστοιχιών
- αυξημένη τάση για τερηδόνα και νοσήματα του περιοδοντίου (ούλων)
Πού οφείλεται η ξηροστομία;
Στη γήρανση
Εμφανίζεται σε ποσοστό από 25% έως 60% του ηλικιωμένου πληθυσμού. Ωστόσο, φαίνεται ότι σχετίζεται κυρίως με συστηματικές νόσους και με τη λήψη φαρμάκων, παρά με την γήρανση αυτή κάθε αυτή.
Στη λήψη φαρμάκων
Αρκετά φάρμακα που ρυθμίζουν την πίεση και την πήξη του αίματος, φάρμακα για γαστρεντερικές παθήσεις, για καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς και για την αντιμετώπιση ψυχικών νόσων έχουν ως παρενέργεια την ξηροστομία.
Στην ακτινοθεραπεία
Στην αφυδάτωση
Όταν ο οργανισμός είναι αφυδατωμένος, δυσκολεύεται να παράγει επαρκή ποσότητα σάλιου.
Σε διάφορες ασθένειες
Αυτοάνοσο σύνδρομο Siogren, AIDS, κλπ.
Πώς αντιμετωπίζεται η ξηροστομία;
Για την αντιμετώπιση της ξηροστομίας και εφόσον λειτουργούν ορισμένοι (μικροί ή μεγάλοι) σιελογόνοι αδένες συστήνουμε:
- Πρόσληψη υγρών και ιδιαίτερα νερού, κατά την διάρκεια της ημέρας.
- Μάσηση τροφών που απαιτούν μεγαλύτερη μασητική προσπάθεια και βοηθούν στην παραγωγή σάλιου (καρότα, μήλα, κρέας, κλπ.), καθώς και μάσηση μαστίχας. (Στο εμπόριο κυκλοφορούν μαστίχες με σύνθεση κατάλληλη για άτομα υψηλού τερηδονικού κινδύνου, που επιπρόσθετα περιέχουν ιόντα ασβεστίου, φθορίου και ως γλυκαντικό επιλογής, την ξυλιτόλη.)
- Χορήγηση προϊόντων (παστίλιες) που περιέχουν κιτρικό οξύ, αλλά ταυτόχρονα περιέχουν και ένα ρυθμιστικό της οξύτητας (φωσφορικό ασβέστιο) για την εξουδετέρωση της αρνητικής δράσης του κιτρικού οξέος. Επιπλέον, περιέχουν φθόριο και ξυλιτόλη.
- Χορήγηση εφυγρατικών και υποκατάστατων σάλιου. Υπάρχουν πολλά εξειδικευμένα σκευάσματα, όπως οδοντόκρεμες, στοματικά διαλύματα, ζελέ, κα. Τα υποκατάστατα του σάλιου προσφέρουν σημαντική βοήθεια στον ξηροστομικό ασθενή, διότι εφυγραίνουν παροδικά τη στοματική κοιλότητα, και παράλληλα υποκαθιστούν την προστατευτική και αντιμικροβιακή λειτουργία του σάλιου εώς ένα βαθμό.
- Όταν η υποσιαλία είναι πολύ έντονη, συνταγογραφούνται από τον θεράποντα γιατρό σιαλαγωγά φάρμακα, τα οποία όμως ενδέχεται να έχουν παρενέργειες (π.χ. υψηλή εφίδρωση, δακρύρροια, ανησυχία).
Οι ασθενείς με παρατεταμένη ξηρότητα του στόματος πρέπει:
- να ακολουθούν επιμελή καθημερινή στοματική υγιεινή με χρήση φθοριούχας οδοντόπαστας
- να προγραμματίζουν τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο, με στόχο την πρόληψη της τερηδόνας και της ουλίτιδας, που προκαλεί η ξηροστομία.